بکاء (مفردات‌نهج‌البلاغه)بُکاء (به ضم باء) یکی از مفردات نهج البلاغه، به معنای گریه یا صدایی که توام با گریه است، می‌باشد که حضرت علی (علیه‌السلام) در ظلم بنی امیّه و ... از این واژه استفاده نموده است. ۱ - مفهومشناسیبُکاء (به ضم باء) اگر به قصر خوانده شود به معنی گریه است و اگر با مد باشد به معنی صدایی است که توام با گریه است. چنان‌که جوهری و راغب نوشته‌اند. ۲ - کاربردهاامام (صلوات‌الله‌علیه) درباره‌ی ظلم بنی امیه می‌فرماید: «و الله لا یزالون حتّی لا یدعوا لله محرّما الّا استحلوه ... و حتی یقوم الباکیان یبکیان باک یبکی لدینه و باک یبکی لدنیاه...؛ به خدا قسم آن‌ها می‌مانند تا حرامی برای خدا نگذارند مگر آن‌که حلال شمارند، و تا جایی که دو نفر گریه کننده گریه کند یکی به دنیایش و یکی به آخرتش (زیرا نه دین از دستشان سلامت خواهد ماند و نه دنیا).» همچنین امام (علیه‌السلام) فرموده است: «ربّ مستقبل یوما لیس بمستدبره و مغبوط فی اوّل لیله، قامت بواکیه فی آخره؛ ای بسا کسی که روز روشن را استقبال می‌کند ولی آن‌را پشت سر نخواهد گذاشت (بلکه در آن خواهد مرد) و‌ای بسا آدمی که در اول شب به حالش غبطه می‌برند و در آخر شب زنان نوحه‌گر بر او گریه می‌کنند.» ۳ - تعداد کاربرداین واژه با مشتقات آن ۲۱ بار در «نهج البلاغه» آمده است. ۴ - پانویس۵ - منبعقرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «بکاء»، ص۱۵۱. |